Een kansspelvergunning ‘kopen’: Voorwaarden en valkuilen

De Nederlandse markt voor kansspelen op afstand heeft de afgelopen jaren verschillende overnames gekend, bijvoorbeeld Entain en Betcity, Flutter Entertainment en Tombola, en Betsson en Goldrun. Verdere consolidatie van de markt voor kansspelen op afstand, maar ook van de landgebonden speelautomatensector, is aannemelijk in het licht van de huidige marktontwikkelingen zoals hogere belastingtarieven en strengere regelgeving. In onze praktijk zien we vaak dat kopers en verkopers worstelen met de complexe eisen rondom overnames van Nederlandse vergunninghouders. Daarom gaan we in deze publicatie in op drempels in de regelgeving en geven we tips voor een succesvolle overname.

Deze publicatie is een samenvatting van de paneldiscussie tussen Frank Tolboom en Chris Adriaansz tijdens de Gaming in Holland Conference op 5 juni 2025.

Overnameproces door de bril van de Nederlandse regelgeving

Het verwerven van een Nederlandse kansspelvergunning (nationale exploitatievergunning voor speelautomatenhallen of vergunning voor kansspelen op afstand) is in principe alleen mogelijk via overname van de vergunninghoudende entiteit. Met andere woorden; de koper moet de aandelen verwerven in de rechtspersoon die de Nederlandse vergunning houdt. De vergunning kan niet zelfstandig worden overgedragen.

Na de overdracht van de aandelen moet de vergunninghouder dit melden aan de Kansspelautoriteit. Deze melding vormt de basis voor een betrouwbaarheidsbeoordeling waarbij de betrouwbaarheid van de nieuwe aandeelhouder centraal staat. Houd er rekening mee dat dit een 'beoordeling achteraf' is. De beoordeling vindt plaats nadat de aandelen zijn overgedragen. Het Nederlandse regelgevingskader voor kansspelen kent geen voorafgaand goedkeuringsproces zoals gebruikelijk is in verschillende jurisdicties en in verschillende sectoren. Een dergelijk proces met voorafgaande goedkeuring kan mogelijk in de toekomst worden geïmplementeerd door de Kansspelautoriteit.

De betrouwbaarheidsbeoordeling richt zich op overtredingen uit het verleden van de nieuwe aandeelhouder en (rechts)personen die verbonden zijn aan de nieuwe aandeelhouder. Belangrijk is dat de reikwijdte van de betrouwbaarheidsbeoordeling zeer breed kan zijn en honderden of zelfs duizend verschillende personen en bedrijven kan omvatten. Tegelijkertijd zijn er verschillende uitzonderingen en beperkingen van toepassing op de hoeveelheid informatie die voor elke persoon of entiteit wordt gevraagd.

De betrouwbaarheidsbeoordeling is een beoordeling van (rechts)personen en dus geen goedkeuring van de overname. Een positieve beoordeling is echter vereist als de koper betrokken wil blijven bij de exploitatie van de vergunning. Een negatieve beoordeling kan leiden tot een bindende aanwijzing van de Nederlandse Kansspelautoriteit om een bepaalde persoon (bijv. directeur) of aandeelhouder te verwijderen, en in het ergste geval tot het verlies van de vergunning. Gemiddeld duurt de betrouwbaarheidsbeoordeling ongeveer 12 maanden gerekend vanaf de overname. Dit hangt echter sterk af van de aard van de koper (individuele investeerder, private equity of internationale groep). De koper kan de duur van de beoordeling aanzienlijk verkorten door deskundig lokaal advies in te schakelen en een goede due diligence uit te voeren. Dit kan informatieverzoeken van de toezichthouder tijdens de beoordeling beperken.

Mogelijke valkuilen

In de praktijk zien we kopers en verkopers worstelen met de specifieke eisen van het Nederlandse proces rondom overnames. Het overnameproces in Nederland wijkt af van wat gebruikelijk is in andere sectoren en andere rechtsgebieden. De volgende problemen doen zich vaak voor:

- Worstelingen met de reikwijdte van de betrouwbaarheidsbeoordeling. Vooral private equity en grote concerns kunnen moeite hebben met het identificeren van alle personen en entiteiten die relevant zijn voor de beoordeling.

- Antecedenten, specifiek eerdere onvergunde aanwezigheid op de Nederlandse gokmarkt. De betrouwbaarheidsbeoordeling richt zich op antecedenten uit het verleden. Soms is het moeilijk om precieze informatie over overtredingen te verkrijgen. Vooral wanneer een (rechts)persoon met een relevant antecedent op afstand staat van de koper, of wanneer de relatie is verbroken. Antecedenten kunnen ook leiden tot een negatieve beoordeling.

- Onzekerheid over de wettelijke positie. Kopers en verkopers kunnen worstelen met onzekerheid over hun positie tijdens de duur van de beoordeling (gemiddeld 12 maanden). Dit kan gevolgen hebben voor de financiering van de overname.

- Opstellen van een aandelenkoopovereenkomst (SPA). Kopers en verkopers kunnen moeite hebben met het effectief afdekken van de risico's die gepaard gaan met de beoordeling die achteraf plaatsvindt. Welke partij draagt het risico van een negatieve beoordeling?

Een voorbeeld van een overname die mis ging, is de overname van Goldrun Casino (Holland Gaming Technology Ltd) door Betsson AB. Betsson besloot bijna 16 maanden na de overdracht van de aandelen de stekker uit de overnamedeal te trekken. Betsson verklaarde dat het geen positieve betrouwbaarheidsbeoordeling had ontvangen op de afgesproken einddatum. Betsson zal een break fee betalen aan de verkoper, maar zowel koper als verkoper hebben een aanzienlijke hoeveelheid geld en energie verloren in een overname die uiteindelijk teruggedraaid moet worden. Dit roept de vraag op: Hoe kunnen aspirant-kopers en -verkopers een soortgelijk scenario voorkomen?

Tips voor het overnameproces

Wij hebben de volgende aanbevelingen voor aspirant-kopers en -verkopers van Nederlandse kansspelvergunningen:

- De betrouwbaarheidsbeoordeling dient een integraal onderdeel zijn van de startfase van het transactieproces. Bij voorkeur brengen koper en verkoper de implicaties van de betrouwbaarheidsbeoordeling in kaart vóórafgaand aan het 'reguliere' due diligence-onderzoek, de prijsonderhandelingen en zeker vóór de ondertekening van een SPA.

- Kopers en verkopers moeten er rekening mee houden dat er een groot verschil is tussen standaard M&A en de M&A in de Nederlandse gokmarkt. Betrokkenheid van de compliance officer van de vergunninghouder wordt aanbevolen zodat eventuele gevolgen voor de vergunning in kaart kunnen worden gebracht.

- Bovendien worden kopers en verkopers geadviseerd om bijstand te vragen van gespecialiseerde lokale adviseurs. Een algemene M&A-advocaat is vaak onvoldoende, omdat deze vaak niet bekend is met de specifieke kenmerken van het Nederlandse proces. Lokale adviseurs kunnen de kennisgeving voorbereiden, ondersteuning bieden bij de betrouwbaarheidsbeoordeling en advies geven over de tekst van de SPA.